Rối loạn kinh nguyệt (kinh nguyệt không đều) là tình trạng chu kỳ kinh nguyệt của phụ nữ bị thay đổi về thời gian, lượng máu hoặc tính chất. Đây không phải là bệnh lý riêng biệt mà thường là dấu hiệu của các vấn đề sức khỏe tiềm ẩn như rối loạn nội tiết, bệnh phụ khoa hoặc căng thẳng.
**Nguyên nhân gây rối loạn kinh nguyệt**
1. **Mất cân bằng nội tiết tố**: Estrogen và progesterone ảnh hưởng trực tiếp đến chu kỳ kinh. Sự dao động của các hormone này do stress, hội chứng buồng trứng đa nang (PCOS) hoặc tuyến giáp có thể gây rối loạn.
2. **Bệnh phụ khoa**: U xơ tử cung, lạc nội mạc tử cung hoặc viêm nhiễm vùng chậu.
3. **Thay đổi cân nặng đột ngột**: Giảm hoặc tăng cân quá nhanh làm gián đoạn quá trình sản xuất hormone.
4. **Tác dụng phụ của thuốc**: Thuốc tránh thai, thuốc chống trầm cảm hoặc thuốc điều trị tuyến giáp.
5. **Tuổi tác**: Tuổi dậy thì và tiền mãn kinh là hai giai đoạn dễ xảy ra kinh nguyệt không đều.
**Triệu chứng thường gặp**
- Chu kỳ kinh ngắn hơn 21 ngày hoặc dài hơn 35 ngày.
- Lượng máu kinh quá ít (dưới 2 ngày) hoặc quá nhiều (trên 7 ngày).
- Đau bụng dữ dội, chóng mặt, buồn nôn trong kỳ kinh.
- Xuất hiện máu bất thường giữa các kỳ.
**Ảnh hưởng của rối loạn kinh nguyệt**
Nếu không điều trị kịp thời, tình trạng này có thể dẫn đến:
- **Vô sinh**: Do rối loạn rụng trứng hoặc tổn thương cơ quan sinh sản.
- **Thiếu máu**: Mất máu nhiều gây mệt mỏi, da xanh xao.
- **Tâm lý căng thẳng**: Ảnh hưởng đến chất lượng cuộc sống và công việc.
**Cách điều trị và phòng ngừa**
- **Thăm khám bác sĩ**: Xác định nguyên nhân chính xác qua xét nghiệm máu, siêu âm.
- **Điều chỉnh lối sống**:
- Duy trì chế độ ăn giàu sắt, vitamin B và omega-3.
- Tập thể dục nhẹ nhàng như yoga, đi bộ.
- Ngủ đủ 7-8 tiếng/ngày, hạn chế thức khuya.
- **Sử dụng thuốc**: Thuốc cân bằng nội tiết, giảm đau hoặc kháng sinh (nếu có viêm nhiễm).
**Khi nào cần gặp bác sĩ?**
Hãy đi khám ngay nếu:
- Không có kinh liên tục 3 tháng (trừ khi mang thai).
- Đau bụng dữ dội kèm sốt hoặc chảy máu ồ ạt.
- Xuất hiện cục máu đông lớn trong kỳ kinh.
**Kết luận**
Rối loạn kinh nguyệt là vấn đề phổ biến nhưng không nên chủ quan. Phát hiện sớm và điều trị đúng cách giúp bảo vệ sức khỏe sinh sản và nâng cao chất lượng cuộc sống.
**Tài liệu tham khảo**:
1. Hiệp hội Phụ sản Việt Nam (2023). *Hướng dẫn chẩn đoán và điều trị rối loạn kinh nguyệt*.
2. Mayo Clinic (2022). *Irregular Periods: Causes and Management*.
3. Tổ chức Y tế Thế giới (WHO). *Reproductive Health Guidelines*.