Phẫu thuật mổ bụng lấy thai (sinh mổ) là phương pháp phổ biến khi sinh thường gặp rủi ro. Trong đó, vết mổ có thể thực hiện theo hai cách: **cắt ngang** (vết mổ ngang bụng dưới) hoặc **cắt dọc** (vết mổ dọc từ rốn xuống xương mu). Dưới đây là những khác biệt quan trọng giữa hai phương pháp này.
---
### **1. Vị Trí Và Kỹ Thuật Thực Hiện**
- **Cắt ngang (Pfannenstiel incision):**
Vết mổ nằm ngang ở vùng bụng dưới, ngay trên xương mu. Kỹ thuật này ít xâm lấn cơ bụng, tập trung cắt qua da và mô mỡ.
- *Ưu điểm:* Ít để lại sẹo rõ, thẩm mỹ cao.
- *Nhược điểm:* Hạn chế tầm nhìn phẫu trường, khó thực hiện trong trường hợp khẩn cấp.
- **Cắt dọc (Midline vertical incision):**
Vết mổ kéo dài từ rốn đến xương mu, đi qua lớp cơ bụng.
- *Ưu điểm:* Cho phép bác sĩ tiếp cận tử cung nhanh, phù hợp cho ca cấp cứu.
- *Nhược điểm:* Sẹo dài, tỷ lệ biến chứng (như thoát vị) cao hơn.
---
### **2. Thời Gian Phục Hồi**
- **Cắt ngang:**
Thời gian hồi phục trung bình từ 4–6 tuần. Bệnh nhân ít đau hơn nhờ ít tổn thương cơ.
- **Cắt dọc:**
Cần 6–8 tuần để phục hồi do tổn thương cơ và mô sâu hơn. Đau kéo dài và nguy cơ nhiễm trùng cao hơn.
---
### **3. Đối Tượng Áp Dụng**
- **Cắt ngang phù hợp khi:**
- Thai kỳ không biến chứng.
-Mẹ mong muốn sinh thêm con (giảm rủi ro vỡ tử cung).
-Ưu tiên tính thẩm mỹ.
- **Cắt dọc được chọn nếu:**
-Thai nhi gặp nguy hiểm cần can thiệp khẩn cấp.
-Mẹ béo phì hoặc có vết mổ cũ theo chiều dọc.
---
### **4. Biến Chứng Tiềm Ẩn**
- **Cắt ngang:**
-Nguy cơ thấp hơn nhưng vẫn có thể xảy ra nhiễm trùng hoặc chảy máu.
-Khó khăn khi sinh mổ lần sau nếu vết cắt cũ không lành tốt.
- **Cắt dọc:**
-Tăng nguy cơ thoát vị thành bụng, dính ruột.
-Sẹo lồi dễ xuất hiện, ảnh hưởng tâm lý người mẹ.
---
### **5. Lưu Ý Sau Phẫu Thuật**
- Vệ sinh vết mổ hàng ngày bằng dung dịch sát khuẩn.
- Tránh vận động mạnh trong ít nhất 6 tuần.
- Theo dõi dấu hiệu bất thường như sốt, sưng đỏ vết mổ.
---
**Kết Luận**
Lựa chọn phương pháp cắt ngang hay cắt dọc phụ thuộc vào tình trạng sức khỏe của mẹ và thai nhi, cũng như kinh nghiệm của bác sĩ. Trao đổi kỹ với bác sĩ sản khoa để có quyết định phù hợp nhất!
---
**Tài Liệu Tham Khảo:**
1. Hướng dẫn Sản khoa - Bộ Y tế Việt Nam (2023).
2. Tạp chí Phụ Sản Quốc tế (International Journal of Gynecology & Obstetrics).
3. Mayo Clinic - "C-section: Types of Incisions and Recovery".